– चुनावको संघारमा छौँ । साउन २३, २४ र २५ को लागि नेपाल विद्यार्थी संघको ११औँ महाधिवेसनको लागि समय तोकिएको छ । त्यो कारण पनि चुनावको माहोल तातेको छ । साथीहरू भेटघाटदेखि सुझाव लिने काम भएको छ । विशेषगरेर आफना चुनावी ऐजेण्डा राख्ने र साथीहरूले दिएका सुझावलाई आधार मानेर अघि जाने काम भएको छ ।
० यो दुधे बालक (उनी काखमा आफ्नो नावाकल छोरालाई लिएर अभियानमा हिँडेकी छिन्)लाई बोकेर किन दौडधुप गर्नु भएको छ ?
– यो दौडधुप नै हो । विशेष गरेर यो महाधिवेसनको लागि मेरो महामन्त्रीमा उम्मेदवारी हुने भएको कारण साथीहरूसँग भोट माग्नको लागि नै दौडधुप हो । साथीहरूले अघि बढन सल्लाह दिनु भएको छ । म अघि बढेको छु । दुधे बालक हाम्रो भबिष्य हो । उनीहरूको अनुहार हेरेर आज हामीले सही बाटो समात्न सकौ भन्ने उर्जा पनि यो मेरो बालकले दिइरहेको छ ।
० यो दौडधुपमा के ऐजण्डा लिएर पुग्नु भएको छ ?
– विशेष गरेर हामीले विगतदेखि नै संगठनको बारेमा चिन्ता गर्दै आएका छौँ । विगतमा पनि हामीले संगठन राम्रो र बलियो भयो भने मात्र नेता र माउ पार्टी बलियो हुन्छ भनेर राजनीतिमा हिँडेका छौ । अर्कोतिर हामीले ‘हाम्रो नेविसंघ, संगठित र प्रशिक्षत नेबिसंघ’ भन्ने अभियान नै चलाउँदै आएका छौँ । त्यो ऐजेण्डा बोकेर नै हामी नेविसंघका कार्यकर्ता माझमा आएका छौँ । संगठनमा देखापरेका कमजोरीका बारेमा छलफल गरेका छौँ । सुझाव लिने काम गरेका छौँ । कसरी अन्य संगठनभन्दा फरक संगठन बनाउने बारेमा आफनो राय दिने गरेका छौँ ।
० तपाई त नेताका रुपमा स्थापित भैसक्नु भएको छ । यो नेता बन्न कतिको कसरत गर्नु पर्छ ?
– हो सबै क्षेत्रमा चुनौती छ । अझ राजनीतिमा अन्य क्षेत्रभन्दा धेरै चुनौती र कसरत गर्नु पर्ने अवस्था छ । विगतमा भन्दा नेतालाई हेर्ने दुष्टिकोण फरक छ । झण्डै ९० प्रतिशतले नेता र राजनीतिलाई गाली गर्छन् । थोरैले मात्र सम्मान गर्छन् । देशको सर्वेसर्वा भनेको नै राजनीति हो । त्यसकारण यो समाज, राष्ट्र र देशलाई संवोधन गर्ने भनेको राजनीतिले नै हो । त्यसैले नेता बन्नको लागि घरपरिवारदेखि, समाज र पार्टीभित्र पनि धेरै संर्घष गर्नु पर्ने अवस्था छ ।
० राजनीतिमा आउन महिलालाई झन समस्या होला ?
– हो पक्कै पनि हाम्रो समाजमा पुरुषलाई भन्दा महिलालाई राजनीतिमा आउन धेरै समस्या छ । हाम्रो समाज पितृसतात्मक समाज र यो समाजभित्र रहेका मुल्य मान्यताका कारण यहाँ महिलालाई हेर्ने दुष्टिकोण त्यति फराकिलो छैन । विशेष गरेर महिलाहरू घरभित्र बस्नु पर्छ भन्ने परम्परागत मान्यता अझै पनि हाम्रो समाजमा कायमै छ । यो कारण सामाजिक, राजनीतिक र आर्थिक रुपमा महिला पछि पारिएका छन् । विगतदेखि नै घरको चुलो चौकामा देख्न चाहने यो समाजसँग राजनीतिमा आउन महिलालाई त्यति सहज पक्कै छैन । जो आउनु भएको छ । उहाँहरू ठूलो संर्घष गरेर आउनु भएको हो । र मेरो व्यक्तिगत कुरा गर्दा मैले पनि ठूलो संर्घष गरेर नै यहाँसम्म आएको छु । मैले कक्षा ६ मा पढदा देखिनै नेविसंघमा इकाई समितिमा बसेर काम गरेको हु । मैले त जीवनमा राजनीति नै देखेको छु । त्यसैले संघर्षमा खेल्न पाउँदा, मन खुसी हुने गर्छ ।
० राजनीतिमा महिलाको अवस्था कस्तो देख्नु भएको छ ?
– राजनीतिमा महिलाको अवस्था सन्तोषजनक छैन । नेपालको कुल जनसंख्याको झण्डै ५१ प्रतिशत महिलाको जनसख्या छ । तर राजनीतिमा भन्ने कमजोर उपस्थिति छ । ३३ प्रतिशतका कुरा गर्छन् । त्यो ३३ प्रतिशत पनि दिन राजनीतिक पार्टीहरू तयार छैनन् । विभिन्न बाहना देखाउँदै महिलाहरूलाई पछि पार्ने काम भएको छ । मुख्य भूमिकामा त भेट्नै सक्दैनौ । विशेष गरेर हाम्रो माउ पार्टी नेपाली कांग्रेसभित्र पनि त्यो देख्न सक्नु हुन्छ । जुन पार्टी सवैभन्दा ठूलो, पुरानो र लोकतान्त्रिक पार्टी भएको हामीले दावी गर्दै आएका छौँ । त्यहाँभित्र पनि यो समस्या छ । अन्य पार्टीमा पनि त्यो कायमै छ । नयाँ संविधान निर्माणसँगै देशको राष्ट्रपति र सभामुख महिला हुनु भएको छ । यसले केही आश भने जनाएको छ । तर यसलाई आधार मानेर बस्न सक्ने अवस्था भने छैन ।
नेविसंघ बलियो भयो भने माउ पार्टी बलियो हुन्छ
